Wat is gehoorschade precies?
Gehoorschade ontstaat in je binnenoor. Daar zitten piepkleine trilhaartjes die geluid omzetten in signalen voor je hersenen. Zijn die haartjes eenmaal beschadigd, dan herstellen ze niet meer. Je kan je er niet aan laten opereren: gehoorschade is definitief.
Soms kan je gehoor plots in een klap beschadigd raken, bijvoorbeeld door een explosie of een box vlak bij jou die ineens extreem luid staat. Maar meestal ontstaat het geleidelijk, zonder dat je het meteen merkt. Je oren passen zich namelijk aan aan harde geluiden.
Zo merk je tijdens het uitgaan meestal enkel de eerste 10 minuten dat de muziek te luid staat. Daarna zijn je oren gewend aan de luide omgeving. Zo loop je heel gemakkelijk schade op.
Verhoogd risico tijdens het uitgaan
Je oren hebben een ingebouwd beschermingsmechanisme tegen lawaai: kleine spiertjes aan de gehoorbeentjes in het middenoor. Als het geluid luider wordt dan ongeveer 80 dB, spannen spiertjes zich aan. Zo komt de trilling minder hard aan op de gevoelige trilhaartjes in je binnenoor.
Zo beperk je de risico’s voor schade aan je gehoor
Met deze tips kan je veel schade aan je gehoor vermijden:
- Moet je roepen om elkaar te verstaan? Dan staat het volume te hard. Dat is schadelijk voor je oren.
- Gun je oren rust tijdens het feesten. Niet alleen het geluidsniveau maar ook hoelang je in een lawaaiere omgeving bent, speelt een rol bij gehoorschade. Neem dus af en toe een pauze op een rustige plek: 10 minuten elke 45 minuten, of een half uurtje elke 2 uur. Hou het ook de 24 uur na het uitgaan wat stiller.
- Blijf uit de buurt van de speakers. Hoe dichterbij, hoe meer decibels. Recht voor of op de speakers gaan staan is geen goed idee.
- Draag oordoppen. Ze halen het volume omlaag tot een veilig niveau, zonder dat de muziek slecht klinkt. Integendeel: vaak hoor je zelfs meer nuances in de muziek. Ga je regelmatig uit? Investeer dan in goede, op maat gemaakte gehoorbescherming.
- Check de decibels. Organisatoren zijn verplicht om het geluidsniveau te meten als het geluid 95 dbA of hoger is. Meestal vind je de decibelmeter in het publieke gedeelte van de uitgaanslocatie, bijvoorbeeld naast de dj-booth of aan de zijkant van het podium.
Gevolgen van gehoorschade
Gehoorschade en tinnitus zijn niet alleen vervelend en slecht voor je oren. Ze kunnen ook je mentaal welzijn onder druk zetten.
Je kan klachten krijgen zoals stress, depressies of slapeloosheid. Gehoorschade kan ook leiden tot sociaal isolement en arbeidsongeschiktheid. Merk je dat jij of iemand in je omgeving het moeilijk heeft door gehoorschade? Praat er dan over en durf hulp te zoeken. Je huisarts kan je verderhelpen. Je kan ook contact opnemen met het project ‘de Tuut van Tegenwoordig’.
Welke oordoppen kan je gebruiken?
Organisatoren van muziekevents zijn verplicht gratis oordoppen aan te bieden als het geluid 95 dbA of hoger is. Dit zijn de verschillende soorten oordoppen die je kan gebruiken.
- Schuimpjes: Deze klassiekers zijn de goedkoopste optie. Ze zijn geel en cilindervormig. Organisatoren van muziekactiviteiten zijn verplicht gratis oordoppen ter beschikking te stellen als het geluid 95 dbA of hoger is. Zij kiezen daarvoor vaak voor dit type. Je moet ze een beetje kneden om ze in je oor te doen passen. Daar zetten ze vervolgens weer uit, waardoor ze bijna al het geluid tegenhouden. Vooral de hogere frequenties komen er niet meer door. Beter dan niks, maar dus niet ideaal voor concerten.
- Lamellen: Betere oordoppen hebben verschillende laagjes lamellen. Zo sluiten ze het oor goed. De muziek komt binnen door een filter in het midden. Veel concertzalen hebben automaten waar je ze voor een euro of drie kan kopen. Het geluid klinkt door het vaste filter niet helemaal zuiver, maar wel een stuk beter dan met schuimpjes. Ze zitten comfortabel, en de filter kan je schoonmaken en indien nodig vervangen. Vaak zitten ze in een handig doosje. Prima keuze als je regelmatig naar concerten gaat.
- Op maat gemaakt: De beste oordopjes laat je op maat maken. Vanzelfsprekend passen ze altijd perfect. Ze hebben bovendien de beste filters, waarvan je de demping vaak zelf kan instellen. De filters zijn vervangbaar. Op maat gemaakte oordoppen zijn niet goedkoop. Wil je er laten maken? Informeer dan bij je ziekenfonds. Sommige ziekenfondsen geven een tussenkomst.
- 120 dB (dance-events, club, concert, mp3-speler) direct schade
- 110 dB (dance-events, club, concert, mp3-speler) direct schade
- 100 dB (dance-events, club, concert, mp3-speler) na 5 minuten schade
- 95 dB (club, concert, mp3-speler) na 15 minuten schade
- 92 dB (club, concert, mp3-speler) na 30 minuten schade
- 89 dB (een voorbijkomende zware vrachtwagen) na 1 uur schade
- 86 dB (een voorbijrazende trein) na 2 uur schade
- 83 dB (verkeerslawaai) na 4 uur schade
- 80 dB (stadslawaai) na 8 uur schade
- 77 dB (luidruchtige gesprekken) geen schade
Hoe langer je wordt blootgesteld aan harde geluiden, hoe groter het risico op gehoorschade. Bij sommige geluidssterktes loop je onmiddellijk schade op, ook al voel je daar misschien nog niks van.