Benzodiazepines

WAT ZIJN BENZODIAZEPINES?

Benzodiazepines is de verzamelnaam van een zeer grote groep van medicatie die voornamelijk wordt ingezet om angst en slaapproblemen te bestrijden door de kalmerende en angstreducerende effecten. Hoewel deze medicatie door de huisarts wordt voorgeschreven, worden benzo’s ook zonder voorschrift gebruikt. Benzo’s worden meestal gebruikt in combinatie met andere producten of als slaapmiddel na een nacht feesten. Benzodiazepines komen altijd in pilvorm voor.

HOE JE DE RISICO’S BEPERKT?

Het gebruik van legale of illegale drugs brengt steeds risico’s met zich mee. Door eenvoudige maatregelen kan je deze risico’s beperken. Indien je geen risico wil lopen, gebruik je beter niet. Hieronder vind je specifieke risicobeperkende tips bij gebruik van benzodiazepines. Lees ook ons algemeen risicobeperkend advies.

Let op met benzo’s die je koopt, zeker als je deze medicatie niet via de apotheek verkrijgt. Er circuleren regelmatig neppillen of pillen die andere stoffen bevatten op de illegale markt. Benzo’s vormen een grote groep van medicatie, dus de onderlinge verschillen kunnen groot zijn, zowel qua intensiteit als werkingsduur. Lees dus zeker de bijsluiter!

Benzodiazepines worden voornamelijk door artsen voorgeschreven om tijdelijk een slaap- of angstprobleem aan te pakken. Als iemand deze symptomen heeft, kan het goed zijn om die negatieve spiraal te doorbreken. Benzodiazepines verzachten tijdelijk de symptomen, maar pakken niet het onderliggende probleem aan. Dit is ook de reden waarom het verslavingspotentieel zo groot is. Inmiddels weten we ook dat  er na twee weken dagelijks gebruik al een geestelijk verslavingspotentieel ontstaat, zelfs met begeleiding van een huisarts.

Benzodiazepines beïnvloeden sterk je observatie- en reactievermogen. Dit zorgt er voor dat het onveilig is om te rijden onder invloed van benzodiazepines.  De kans op een ongeval is twee tot tien keer groter.

Pompelmoes of pompelmoessap kan een negatieve uitwerking hebben in combinatie met  benzodiazepines! Het kan leiden tot nierfalen, ademhalingsproblemen en maag- en darmproblemen.

HOE SCHADELIJK ZIJN BENZODIAZEPINES?

Hoewel deze medicatie op voorschrift te verkrijgen is, is het gebruik ervan niet zonder risico. Net als veel medicatie kunnen benzodiazepines bijwerkingen hebben. Men beschrijft negatieve effecten zoals geheugenverlies, verminderde concentratie, sufheid, verminderde intellectuele prestaties, … Het verdovend effect van het middel kan zo heftig zijn dat het leidt tot vallen.

Paradoxale reacties kunnen ook voorkomen, waarbij  de werking het tegenovergestelde is van wat men verwacht. De verwachting is bijvoorbeeld dat deze medicatie angst, verdriet of zorgen wegneemt, maar bij een paradoxale reactie worden deze negatieve emoties juist versterkt.

ZIJN BENZODIAZEPINES VERSLAVEND?

Benzodiazepines hebben zowel lichamelijk als geestelijk een afhankelijkheidspotentiëel. Lichamelijk treedt er tolerantie op. Dit betekent concreet dat men meer nodig heeft om dezelfde effecten te bekomen. Als men plots stopt dan krijgt men met ontwenningsverschijnselen te maken: braken, misselijkheid, hoofdpijn, zweten, … Deze verschijnselen zijn vaak wat men probeerde te onderdrukken door het nemen van benzodiazepines.

Ook geestelijk kan er al snel een vorm van afhankelijkheid ontstaan. Als men benzodiazepines gebruikt, zijn de effecten sterk voelbaar omdat ze snel en efficiënt de negatieve emoties onderdrukken. Eens er een afhankelijkheid ontstaat, brengt dat ook negatieve gevoelens met zich mee, bijvoorbeeld schaamte. Die negatieve emoties worden op hun beurt weer door de benzodiazepines onderdrukt, maar komen sterk naar boven eens men probeert te stoppen. Zo kom je geestelijk al snel in een negatieve spiraal terecht.
De grootste slaagkans om te stoppen met benzodiazepines is via een afbouwplan, te bespreken met je (huis)arts.

WANNEER GEBRUIK JE BETER GEEN BENZODIAZEPINES?

We raden het gebruik van benzodiazepines alleen aan op voorschrift van een (huis)arts,  die jouw medisch dossier goed kent. Een duidelijk omschreven doel voor het gebruik van deze medicatie, beperkt in tijd en onder medisch toezicht verlagen de kans op een mogelijke afhankelijkheid of andere problemen.

Zelfmedicatie is altijd risicovol om verschillende redenen, de voornaamste hierbij zijn overdosering, foute combinaties, verkeerde diagnose, … Als je benzodiazepines twee weken of langer gebruikt dan is het aan te raden een afbouwplan te bespreken met je arts.

WERKINGSDUUR

Zoals reeds aangehaald is de term ‘benzodiazepines’ een grote verzamelterm. We maken hier een onderscheid tussen kort-, middellang- en langwerkende middelen. Deze gegevens zijn niet allesbepalend, lees dus zeker de bijsluiter!

ALPRAZOLAM (bvb Xanax) (middellangwerkend):

duur
halfwaardetijd*
12 uur
15 uur (afhankelijk van dosering)

LORAZEPAM (bvb Temesta) (middellangwerkend):

duur
halfwaardetijd*
8 – 12 uur
12 – 16 uur (afhankelijk van dosering)

DIAZEPAM (bvb Valium) (langwerkend):

duur
halfwaardetijd*
12 uur
20 – 50 uur (afhankelijk van dosering)

*De halfwaardetijd is de tijd die nodig is om de hoeveelheid van een middel in het bloed te halveren. Een product met een halfwaardetijd van acht uur bijvoorbeeld, zal dus na acht uur voor 50% uit het bloed weg zijn.

Dosering

Alprazolam (Xanax): 0,5– 3 mg

Lorazepam (Temesta): 1 – 2 mg

Diazepam (Valium): 5 – 20 mg

Combinatiegebruik

Combineer NIET met
alcohol, GHB, opiaten, tramadol

OPGEPAST met

ketamine, methoxetamine (MXE), dextromethorfan (DXM), stimulantia*, cannabis

*Om ervoor te zorgen dat je na het gebruik van stimulantia makkelijk in slaap valt, stop je best op tijd met gebruiken zodat je het gebruik van benzodiazepines kan vermijden. 

Aantoonbaarheid

Bloed: 210 tot 600 uur. Kan onderling zeer sterk verschillen*
Urine: 12u tot 2 weken bij therapeutisch gebruik, bij chronisch gebruik 4 tot 6 weken.
Speeksel: De mogelijkheid bestaat maar wordt (nog) niet gebruikt.

*deze termijn is erg afhankelijk van metabolisme, dosering en frequentie van gebruik.